Door:

Erik Kroon

Gemeentes handen in het haar

Geplaatst op maandag 8 augustus 2016

Elk jaar word ik door verschillende gemeentes uitgenodigd om mee te denken over het toeristisch ontwikkelen van hun stad of dorp. In eerste instantie begreep ik nooit waarom ze mij erbij vroegen. Ik ben immers een ondernemer en geen citymarketeer. Omdat ik nieuwsgierig van aard ben heb ik na afloop een keer gevraagd waarom ze juist mij graag bij de bijeenkomsten wilden hebben. Het antwoord was kort en duidelijk: "Jij zegt wat je denkt". Punt. Op de terugweg in de auto kwam ik tot de conclusie dat ik ook zo onderneem: ik doe wat ik zeg. Ik heb geen verborgen agenda en vertel veelal mijn mening.

Tijdens ieder overleg over toerisme merk ik dat gemeentes het moeilijk hebben. Veelal willen ze van alles en zitten er diverse toeristische ondernemers en ambtenaren aan tafel. Allemaal klaar om te notuleren, maar veelal te weinig om te discussiëren. Menigmaal wordt er een dagvoorzitter ingevlogen, van bekende sporter tot lokale held, die vervolgens de gangmaker en soms de hoofdrol van de middag is. Vaak georganiseerd op een bijzondere locatie en uiteraard inclusief koffie, thee, drankjes, diner of borrelhapjes. De totale aankleding rondom zo'n toeristische bijeenkomst is dus veelal wel top geregeld.

De grootste uitdaging van elke gemeente is veelal goed beginnen. Waar sta je voor? Wat is je visie over toerisme? Waar wil je om bekend staan bij je toerist ? Of... nog beter, waar sta je als gemeente om bekend als het gaat om toerisme. Dit laatste is vaak het probleem. Of een gemeente wil juist van dit toeristische imago af, omdat de wethouder graag toeristische vernieuwing wil. Of een gemeente durft helemaal niets te doen en laat alles bij het oude. Neem als voorbeeld de gemeente Tiel: al kun je Flipje niet meer zien als wethouder of inwoner, de toerist of bezoeker van het gebied wil Flipje. Dit moet je niet willen veranderen. Oftewel, kies dan eerder voor een nieuwe wethouder. Wat je wel kan doen is Flipje levensecht maken, een winterversie van Flipje bedenken of een film van Flipje maken, waardoor je herhalingsbezoek krijgt of nog meer toerisme.

Begin bij het begin is vaak mijn advies na een eerste sessie. En dat is: verzin een thema dat past bij je gemeente. Of liever nog, kies een thema dat past bij je dorp of stad. Durf te onderscheiden. (Hier kom ik later op terug.)

Waar moet je beginnen? Vraag eens aan een toerist of bezoeker van je stad of dorp wat hij/zij zo bijzonder vindt aan jullie gebied. Vergelijk dit vervolgens met je eigen perceptie. Komt dit overeen? Dan moet je dit toeristische thema oppakken en er iets mee doen.

Let op: als gemeente heb je veelal meerdere dorpen of steden onder je hoede, doe voorgaande voor elke kern die je gemeente rijk is. Als voorbeeld noem ik altijd: hoe denk jij dat een Amerikaan Europa ziet? Italië is pizza en maffia, België iets met bier en chocolade, Spanje staat bekend om zijn stierengevechten en Nederland is klompen, drugs en tulpen. Dus, is er een bekende schrijver in je dorp geboren? Heb je een bekende attractie in je stad? Is je dorp bekend om bosbessen? Of is het archeologisch gezien bijzonder? Pak dit op en niet meer dan dat én maak het groots!

Vervolgens is het belangrijk om uit te vinden welke doelgroep je graag ziet in je gemeente of welke doelgroep je graag in de toekomst ziet komen. Maak ook hierin een gedurfde keuze. Als voorbeeld neem ik graag Landal. Landal richt zich met name op jonge gezinnen. Mogen ouderen dan niet boeken bij Landal? Natuurlijk wel, alleen is alles opgezet met het oog op gezinnen. Die moeten zich het meest thuis voelen. Andere voorbeelden: kies je er als dorp voor om een kunstenaarsdorp te zijn, dan weet je natuurlijk ook welke toeristische doelgroep daarbij hoort. Zorg dan ook dat je alles voor deze doelgroep in huis hebt. In dit geval rolstoelvriendelijke hotels, goede bereikbaar met openbaar vervoer en laagdrempelige horeca.

Als je focus duidelijk is is het aan de ondernemers in het gebied om iets over dit toeristisch thema te zeggen of er iets van te vinden. Benader de toeristische ondernemers (van klein tot groot) altijd als eerste en niet pas nadat je als gemeente al hebt bedacht hoe het ingevuld moet gaan worden. Kies voor de makkelijkste weg. Laat de ondernemers bij elkaar komen, zonder ambtenaren maar wel met een dagvoorzitter en een notulist. Ik beloof je dat er altijd iets uitkomt wat ten goede komt voor je dorp of stad. Na de eerste meeting maak je een selectie van ondernemers voor een tweede sessie. Kies voor ondernemers die iets zinnigs zeiden en actief deelnamen aan de avond. Geen negatieve ondernemers uitnodigen, want die vertragen de boel.

Dan pas komt de gemeente in zicht. Het beste is om een toeristisch platform op te richten, een stichting, waaraan je de kartrekkers uit het gebied laat deelnemen. Faciliteer het met voldoende geld, een notulist en een afgevaardigde vanuit de gemeente die toerisme in zijn portefeuille heeft. Let op: de grootste valkuil is om hier direct een log ambtenaren instituut van te maken. Dus geen overkill aan ambtenaren die processen kunnen vertragen, maar juist gangmakers die zorgen voor versnelling. Want vandaag iets verzinnen om het vervolgens over 2 jaar uit te voeren zal geen succes worden door verlies aan draagkracht, irritatie en de looptijd van trends.

Laat in het bestuur van de stichting het liefst van elke kern een vertegenwoordiger (lees: recreatieondernemer) plaatsnemen. Denk samen gemeentebreed en overtreffend na over een aantal zaken als:

1. Wat doen we met toeristen?

2. Wat doen we met zakelijke bezoekers?

3. Hoe kunnen we de kernen met elkaar verbinden?

4. Hoe kunnen we gemeentes met elkaar verbinden?

Mooie vraag hè: wat doen we met toeristen. Allereerst moet je je hierbij bedenken wat je de toerist kunt bieden. Richt je je op dagtoeristen of verblijfstoerisme? Een 3-daags wandelarrangement aanbieden in je gemeente als je geen hotels of recreatiebedrijven hebt heeft namelijk weinig nut. Heb je wel overnachtingsmogelijkheden? Zorg dan voor verbinding met de horeca en zorg voor bezoek in de andere kernen. Ontzorg de toerist en verras hem met je gastvrijheid!

Heb je geen hotels in je gemeente? Ga dan ook niet de zakelijke markt aan je binden. Heb je daarentegen veel congreslocaties? Zorg dan dat er een apart 'Congresbureau' wordt opgericht. Een zakelijke gast geeft namelijk ruim twee keer meer geld uit dan een toerist. Zoek de USP van de congreslocaties en haal congressen en bedrijven binnen.

Het verbinden van de kernen binnen je gemeente kan al makkelijk door een wandel- of fietsroute door de kernen te laten lopen. Combineer dit met een haal- en brengservice voor gasten die meerdere dagen verblijven en verbind zo ondernemers, dorpen en steden aan elkaar. Bestaat je regio veel uit water? Kies dan voor een waterfietsroute, kanotocht of klompenpad door weilanden en over pontjes.

Natuurlijk geef je als gemeente in eerste instantie geld om de eigen omzet op te krikken. Maar als een buurtgemeente een USP heeft waar je makkelijk op kunt meeliften, dan moet je dat zeker doen! Zo gebruiken de gemeenten Apeldoorn, Barneveld en Epe het Kröller-Müller Museum als USP.

En dan de laatste vraag: waarom zou je als gemeente bovenstaande moeten doen? Zoals we allemaal weten is stilstaan, achteruitgang. En als toerisme een speerpunt is in je gemeente dan zul je hiermee aan de slag moeten. Andere gemeenten doen het ook en zitten niet stil. Daarnaast kun je door financiering ook cofinanciering van de leden eisen. Vergeet dan niet de eeuwige discussie over toeristenbelasting. Want als je toeristenbelasting vangt, dan is bovenstaande wel de meest legitieme keuze en actie die wordt toegejuicht door toeristische bedrijven. Alles beter dan de toeristenbelasting gebruiken voor 'algemene zaken'!

Ik wens je een wijs besluit toe om van je eigen gemeente een betere toeristische bestemming te maken. Voor advies kun je me altijd bereiken via erik@leisureking.eu.

Met vriendelijke groet,

Erik Kroon
Eigenaar SOS Events BV
www.bedrijfsfeest.nl

Voorbeeld initiatieven van Erik:

Oprichter van Apeldoorn Congresstad (www.apeldoorncongresstad.nl)
Eigenaar Klimbos Gardere: na toeristisch overleg tussen verschillende recreatiebedrijven en gemeente Barneveld (www.klimbosgarderen.nl)
Initiatiefnemer Klompenpad Uddel: toeristische ontwikkeling rondom het thema Uddel en zijn natuurmeren (www.uddel.info)
Fietscafé, Klimbos en attractiepark Harderwijk (verbinding tussen binnenstad, polder en Veluwe), realisatie 2017
Beleidmaker toeristisch platform Barneveld
Bedenker van de online toerist: samenwerking tussen provincies, sectoren, stichtingen en opleidingen (www.deonlinetoerist.nl)
Zitting in marketingplatform Veluwe (www.visitveluwe.nl)

Erik is specialist in het (online) verbinden van regio's (www.leisureking.eu) en heeft zijn sporen verdiend met zijn bedrijf SOS events (1996) waarmee hij tot op de dag van vandaag 1200 zakelijk events per jaar op de Veluwe organiseert (www.sos-events.nl).

Erik Kroon

Erik Kroon (1975) is sinds 1996 eigenaar van SOS Events. SOS verzorgt ruim 1100 zakelijke evenementen per jaar, uitsluitend vanaf hotels en restaurants veelal op de Veluwe. Deze evenementen worden grotendeels via 70 websites gegenereerd, waarvan www.bedrijfsfeest.nl de grootste is. Erik was in 2006 finalist Entrepreneur of the Year en in 2003 finalist ondernemer van Gelderland.